تفریحی ، آموزشی
تفریحی ، آموزشیتفریحی ، آموزشی
تفریحی ، آموزشیکهکشان ها:
قطر آن در حدود ۱۰۰۰۰۰ سال نوری می
باشدمطالعات رادیویی باتوجه به توزیع ابرهای هیدروژنی نشان داده اند که از
نوع مارپیچی بوده ودر رده بندی هابل از نوع Sb یا Sc می باشد.بعضی
مشاهدات نشان می دهند که ازنوع کهکشانهای میله ای مانند M61 یا M83 می باشد. قرص کهکشان شامل سحابیهای پخشی ٬ستاره های جوان٬ خوشه های باز و…….می باشد درحالیکه هاله کهکشان در برگیرنده ستارگان پیر و شامل حدود ۲۰۰ خوشه کروی است که از این تعداد حدود ۱۴۱ عدد را به خوبی شناسایی کرده ایم. کهکشان راه شیری به همراه دو کهکشان مارپیچی آندرومدا و کهکشان مثلثی وحدود سی کهکشان کوتولهخوشه محلی کهکشانی را تشکیل داده اند.کهکشانهای کوتوله حول سه کهکشان بزرگ مجموعه در حال چرخش بوده ودر حقیقت اقمار این کهکشانها به حساب می آیند. خورشید بهمراه منظومه خود در
فاصله حدود ۲۶۰۰۰ تا ۲۸۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان قرار دارد وهر ۲۵۰
میلیون سال یکبار حول مرکز آن می چرخد.با بررسی ۲۸ ستاره که در نزدیکی مرکز
کهکشان قرار دارند مشخص شده که سیاهچاله ای با جرم حدود ۴ میلیون برابر
جرم خورشید در آنجا قرار دارد. جرم کهکشان راه شیری با توجه به قانون سوم
کپلردرباره دو جسمی که دور هم می چرخند که در آن بیان می شود جرم جسم
بزرگتر(که در اینجا همان کهکشان راه شیری است) بر حسب جرم خورشید برابر است با حاصل تقسیم توان سوم اندازه مدار جسم کوچکتر(که در اینجا خورشید است)
بر حسب واحد نجومی بر توان دوم دوره چرخشی آن بر حسب سال وبا توجه به
اینکه خورشید در فاصله حدود ۸۰۰۰ پارسکی(هرپارسک حدود ۲۰۶۰۰۰ واحد نجومی است)
از مرکز کهکشان قرار دارد ودوره چرخش آن بدور مرکز کهکشان در حدود ۲۲۵
میلیون سال است،جرم کهکشان در حدود ۹۰ میلیارد برابر جرم خورشید بدست می
آید. این عدد با متمرکز کردن جرم
تمام موادی از کهکشان که درون مدار خورشید قرار دارند در مرکز کهکشان بدست
آمده است.طبیعی است که مقداری از جرم کهکشان هم در بیرون از مدار خورشید
قرار دارد.یعنی این عدد، جرم این مواد را نشان نمی دهد.برای اندازه گیری
جرم کل کهکشان از اندازه گیری سرعت ستاره وگازهایی که در فواصل دوری از
مرکز کهکشان قرار دارند استفاده می شود.دانشمندان متوجه شده اند که موثر
ترین راه اندازه گیری جرم کهکشان مطالعات در طول موجهای رادیویی است
چرا که این امواج کمتر تحت تاثیر گازها وغبارهای درون کهکشانی هستند وبا
مطالعه آنها می توان به مشاهده مواد دورتری پرداخت.با این روش دانشمندان
توانسته اند به نموداری از جرم موادی که در فواصل متفاوتی از مرکز کهکشان
هستند دست پیدا کنند.این نمودار با نام نمودار چرخشی شناخته می شود.با کمک
این نمودار آشکار شده که جرم کهکشان در محدوده ۱۵۰۰۰ پارسکی از مرکز کهکشان
در حدود ۲۰ میلیارد برابر جرم خورشید است.این گستره خوشه های کروی وبازوهای
کهکشان را نیز در بر می گیرد.ممکن است تصور کنید برای اجرامی که فاصله
آنها تا مرکز کهکشان از این فاصله بیشترباشد مطابق آنچه در منظومه شمسی رخ
می دهد سرعت آنها رو به کاهش باشد.بر اساس اندازه گیری ها مشخص شده که
اینطور نیست،یعنی سرعت این اجرام از آنچه که پیش بینی می شده بیشتر است
بنابراین باید جرم بزرگتری در فواصل دورتری از ۱۵۰۰۰ پارسکی مرکز خورشید
وجود داشته باشد.اکنون این جرم به وجود یک هاله تاریک(Dark halo) نسبت داده
شده است.اکنون می دانیم که بیشترین جرم کهکشان ناشی از همین هاله تاریک
است.امابه راستی این هاله تاریک از چه ماده ای تشکیل شده است؟در نظر داشته
باشید واژه تاریک به این معنا نیست که در محدوده دیدگانی طیف مشاهده نمی
شوند بلکه این مواد در کل محدوده طیفی( از گاما تا رادیویی) قابل کشف نیستند.تنها بخاطر اثرات گرانشی آنهاست که به وجود آنها پی برده ایم.این ماده تاریک نه از مولکولهای هیدروژن ونه از مواد ستاره ای معمولی تشکیل شده است.سیاهچاله های با جرم ستاره ای،اجرام ماکو(MACHO) که شامل کوتوله های قهوه ای(ستارگانی که بدلیل جرم کم نتوانسته اند واکنش های هسته ای را شروع کنند)،کوتوله های سفید و کوتوله های ضعیف وکم جرم قرمز می
باشد از کاندیداهای مورد نظر می باشند.در حال حاضر گزینه ذرات زیر اتمی
نیز به فهرست مواد تشکیل دهنده ماده تاریک اضافه شده است.این ذرات باید
دارای جرم بوده ولی برهم کنش بسیار ناچیزی با مواد معمولی داشته باشند.یک
رده از این مواد با نام ذرات جرم دار با برهمکنش ضعیف یا (Weakly
Interacting Massive Particles)WIMP شناخته می شوند.بسیاری از دانشمندان
عقیده دارند این مواد در لحظات اولیه شکل گیری کیهان به مقدار بسیار زیاد
آفریده شده اند.آشکار سازی این ذارات بدلیل واکنش ناچیز بسیار دشوار است
وتاکنون چندین آزمایش برای به گیر اندازی آنها ناموفق بوده است. اجداد ما نیز هزاران سال پیش
به وجود این نوار نقره ای رنگ در آسمان پی بردند . بسیاری از اقوام باستان
بر این باور بودند که این نوار راهی است که در گذشتگان با عبور از آن به
جهان دیگر مهاجرت می کنند . اقوامی دیگر اعتقاد داشتند که این نوار ، پدیده
ای الهی است که شبها خود را محافظانه بر روی جامعه بشریت می گستراند . هرکول نیز ، با کهکشان راه
شیری ارتباط داده می شود . می گویند خداوند ” هرمس ” در ماموریتی از جانب
زئوس هرکول نوزاد را بر سینه الاهه ” هرا ” که خفته بود گذاشت . نوزاد با
تغذیه از این شیر خدایی چنان قوی و قدرتمند شد که در میان فنا پذیران مثل و
مانند نداشت . وقتی که ” هرا ” از خواب بیدار شد ، هرکول کوچک را با شدت و
سرعت از سینه خود جدا کرد ، شیر او تا دور دستها ی آسمان پاشید و راه شیری
را به وجود آورد http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=817 در آدرس زیر نمایی هنرمندانه از کهکشان را شیری بر اساس داده های تلسکوپ فضایی اسپایتزر آورده شده است. http://www.nasa.gov/images/content/458358main_spitzer20100526.jp آیاتی از سوره بقره یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ﴿۲۱﴾ اى مردم پروردگارتان را که شما و کسانى را که پیش از شما بودهاند آفریده است پرستش کنید باشد که به تقوا گرایید (۲۱) الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَالسَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّکُمْفَلاَ تَجْعَلُواْ لِلّهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿۲۲﴾ همان [خدایى] که زمین را براى
شما فرشى [گسترده] و آسمان را بنایى [افراشته] قرار داد و از آسمان آبى
فرود آورد و بدان از میوهها رزقى براىشما بیرون آورد پس براى خدا همتایانى
قرار ندهید در حالى که خود مىدانید (۲۲) هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَىإِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍعَلِیمٌ﴿۲۹﴾ اوست آن کسى که آنچه در زمین
است همه را براى شما آفرید سپس به [آفرینش] آسمان پرداخت و هفت آسمان را
استوار کرد و او به هر چیزى داناست (۲۹) إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیْلِوَالنَّهَارِ وَالْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِمَا یَنفَعُالنَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن مَّاء فَأَحْیَا بِهِالأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِیهَا مِن کُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِیفِالرِّیَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخِّرِ بَیْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآیَاتٍلِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ﴿۱۶۴﴾ راستى که در آفرینش آسمانها و
زمین و در پى یکدیگر آمدن شب و روز وکشتیهایى که در دریا روانند با آنچه
به مردم سود مىرساند و [همچنین] آبىکه خدا از آسمان فرو فرستاده و با آن
زمین را پس از مردنش زنده گردانیده ودر آن هر گونه جنبندهاى پراکنده کرده و
[نیز در] گردانیدن بادها و ابرى کهمیان آسمان و زمین آرمیده است براى
گروهى که مىاندیشند واقعا نشانههایى [گویا] وجود دارد (۱۶۴)
کهکشان به مجموعه ستارگان،گاز و غبار
گفته می‌شود که توسط نیروی جاذبه در کنار یکدیگر قرار گرفته اند.این اجرام،
تعداد زیادی از ستارگان و مواد غیر ستاره ای را شامل می شوند که درخشندگی
جرم فراوانی دارند . کوچک ترین کهکشان ها دارای عرضی برابر با چند صد سال
نوری هستند و بزرگ ترین کهکشان ها تا ? میلیون سال نوری عرض دارند و شامل
بیش از ۱۰۰۰ میلیارد ستاره هستند.منظومه شمسی ما در کهکشانی به نام راه
شیری قرار گرفته است. کَهکِشان راهِ شیری،
نوار شیری‌رنگی است که در شب‌های تیره در نواحی بدون آلودگی نوری در آسمان
دیده می‌شود. این نوار در حقیقت مکان هندسی ستارگان تشکیل‌دهنده قرص کهکشان ما است که از آسمان به طور دوبعدی دیده می‌شود.
عکس ها: (تمامی این تصاویر واقعی هستند)
تنها ۳ کهکشان خارج از منظومه شمسی را می توان با
چشم غیر مسلح از روی زمین مشاهده کرد.کهکشان آندرومدا که ۲ میلیون سال نوری
دورتر از ما قرار دارد در نیمکره شمالی قابل رؤیت است و مردمان نیمکره
جنوبی می توانند ابرماژلانی بزرگ در فاصلۀ ۱۶۰٫۰۰۰ سال نوری و ابر ماژلانی
کوچک در فاصلۀ ۱۸۰٫۰۰۰ سال نوری مشاهده کنند.
ستاره شناسان دریافته اند
که ماده تاریک در شکل گیری کهکشان ها, جرم واندازه آنها بسیار موثر
است.بیشتر کهکشان ها طی زمانی نسبتاً کوتاه بعد از شکل گیری کیهان به شکل
کنونی خود رسیده اند وشکل گیری ستارگان در آنها آغاز شده است.
کهکشان ها به طور نامنظم در فضا توزیع شده اند. بعضی از آنها هیچ همسایه ای ندارند و بعضی به صورت جفت بوده و حول یکدیگر در گردشند.
کهکشان
ها به طور نامنظم در فضا توزیع شده اند. بعضی از آنها هیچ همسایه ای
ندارند و بعضی به صورت جفت بوده و حول یکدیگر در گردشند. البته بیشتر آنها
در گروه هایی به نام خوشه تجمع کرده اند.یک خوشه ممکن است از ده ها تا
چندین هزار کهکشان را در بر گیرد.
کهکشان ها دارای طبقه بندی های مختلفی
هستند که عواملی مانند ساختمان، تراکم، رنگ، نوع، نورانیت و… در این طبقه
بندی مؤثرند. از جمله ی این طبقه بندی ها می توان به طبقه بندی ادوین
هابل(ستاره شناس آمریکایی) اشاره کرد که در این طبقه بندی کهکشان ها به سه
دسته اصلی تقسیم می شوند:
۱٫ کهکشان های مارپیچی: دارای بازوهایی هستند
که شکلی مارپیچ آنها در اطراف برآمدگی مرکزی، قرصی ایجاد می کند که چرخش
هسته با چرخش بازوهای آن همراه می شود.از جمله ی این کهکشان ها، می توان به
کهکشان فرفره ای اشاره کرد.
۲٫
کهکشان های بیضوی: از شکل بیضی گون(شبیه توپ فوتبال آمریکایی) تا شکل کروی
متغیر هستند و اشکالی مابین این دو نیز در میان این کهکشان ها یافت می
شود.برخلاف سایر کهکشان های دیگر که نوری آبی از ستاره های فروزان و کم عمر
منعکس می کنند، کهکشان های بیضوی زردرنگ به نظر می رسند.
۳٫ کهکشان های
نامنظم: هیچ شکل یا ساختار منظمی ندارند. آن ها دارای جرم بیشتری از
کهکشان های دیگر هستند و بیشتر ستاره های موجود در آنها دارای طول عمر کم و
درخشان می باشند. حدود ۵ درصد از هزار کهکشان درخشان را کهکشان های نامنظم
تشکیل می دهند.
از تمام کهکشان ها میزان معینی تشعشع الکترومغناطیسی
ساطع می شود.برخی کهکشان ها به طرز غیرعادی، مقادیر زیادی تشعشع تابش می
کنند.این کهکشان ها،«کهکشان های فعال» نامیده می شوند.
در اثر انفجار
کهکشان، نور و امواج رادیویی بسیار شدیدی ساطع می‌شود و ستارگان کهکشان
مزبور نیز نابود می‌شوند. ولی هنوز علت دقیق انفجار کهکشانها مشخص نشده
است. حدود چندین سال پیش، اخترشناسان رادیویی برای نخستین بار کهکشان های
انفجاری را کشف کردند.
خانه ما در یکی از این کهکشان ها به نام راه شیری
قرار گرفته است. این کهکشان از مرکز انفجار بزرگ، در حدود۸ تا۱۰ میلیارد
سال نوری فاصله دارد. تعداد ستارگان آن بین۲۰۰ تا۴۰۰ میلیارد عدد تخمین زده
شده که بیشتر آنها از زمین قابل رؤیت نیستند.
بیشتر کهکشان ها از
کهکشان های همسایه خود صدهزار سال نوری فاصله دارند. اما به هرحال، بعضی از
کهکشان ها تا اندازه ای به یکدیگر نزدیک می شوند که این نزدیکی بیش از حد
کهکشان ها ممکن است، توام به تصادم آنها گردیده و به دنبال این عمل یک
تغییر شکل بنیادی در شکل ظاهری آنها صورت پذیرد.
دو نوع تئوری اصلی در
مورد منشاء کهکشان ها مطرح است که سرآغاز هر دو نوع تئوری انفجار بزرگ است.
انفجاری که ۱۰ تا ۲۰ بیلیون سال پیش رخ داد و سرآغاز جهان شد. اندکی پس
ازآن انفجار، مقادیری از گاز به یکدیگر پیوستند. سپس گرانش به آرامی آنها
را به کهکشان ها تبدیل نمود. تفاوت این دو تئوری در بیان نحوه رشد کهکشان
ها است. تئوری نوع اول بر این اساس است که ابتدا اجرام کوچک شکل گرفتند و
از پیوستن این اجرام کهکشان ها به وجود آمدند. بر اساس تئوری نوع دوم نخست
کهکشان ها و خوشه های کهکشانی به وجود آمده اند. سپس ستارگان و اجرام کوچک
در دل این کهکشان ها پدیدار شدند. با اینحال همه تئوریهای مربوط به تشکیل
کهکشان ها پس از انفجار بزرگ به این نتیجه رسیده اند که پس از شکل گیری
نخستین کهکشان ها، این روند متوقف شده و هیچ کهکشان جدیدی به وجود نیامده
است یا دست کم تعداد بسیار اندکی کهکشان جدید ایجاد شده است!
تیمی از ستاره‌شناسان
دانشگاه پیتسبورگ در جست‌وجوی رنگ حقیقی کهکشان راه‌شیری اخیرا دریافته‌اند
که رنگ آن به قدری سفید است که در چشم انسان مانند برف به نظر می‌رسد.
رنگ یک کهکشان یکی از ویژگی‌های مهم آن محسوب می‌شود؛ چرا که با آن می‌توان سن کهکشان را حدس زد.
کهکشانها معمولا به دو گروه عمده
قرمز و آبی تقسیم می‌شوند. کهکشانهای قرمز از سن بیشتری برخوردار هستند؛
چرا که تعداد ستارگان جوان در آنها بسیار کم است و این در حالیست که
کهکشانهای آبی به دلیل وجود مقادیر زیادی از ستارگان جوان از سن کمتری
برخوردارند.
سنجشهای جدید، کهکشان راه شیری را در نزدیکی مرز میان این دو گروه قرار داده است.
این
نتایج بسیار قابل توجه است؛ چرا که پیش از این مشاهده رنگ کهکشان راه شیری
به دلیل قرار گرفتن زمین در میان آن بسیار مشکل بود. به همین دلیل، ابرهای
گاز و غبار، تمام مناطق به جز نواحی نزدیک را در خود گرفته و از نمایش یک
تصویر بزرگ و کامل خودداری می‌کرد.
برای حل این مشکل، دانشمندان با استفاده از تصاویر بدست آمده از کهکشانهای دورتر دیگر که مشاهده آنها واضح‌تر است، استفاده کردند.
این
کهکشانها توسط تلسکوپ اسلوان مشاهده شده که به اندازه‌گیری ویژگی‌های دقیق
حدود یک میلیون کهکشان پرداخته و تصاویر رنگی از تقریبا یک چهارم آسمان را
ثبت کرده است.
بدون این داده‌ها برای مقایسه، تعیین رنگ دقیق
کهکشان ممکن نبود. این سنجش رنگ جدید به دانشمندان در درک بهتر توسعه
کهکشان راه شیری و چگونگی ارتباط آن با دیگر اجسام مشاهده شده توسط
ستاره‌شناسان کمک خواهد کرد.
این محققان به شناسایی کهکشانهایی با
ویژگی‌های مشابه راه شیری مانند تعداد ستارگان آنها و سرعت تولید ستارگان
جدید در آنها پرداختند که هر دو در رنگ و درخشش کهکشان تاثیرگذارند. طبق
این مشاهدات آنها دریافتند که احتمالا راه شیری در جایی میان دو گروه رنگ
کهکشانی قرار می‌گیرد.
این در حالیست که گفته دانشمندان، از آنجایی
که این کهکشان هنوز در حال تولید ستاره بوده، احتمالا در میلیاردها سال
آینده به سوی گروه قرمز حرکت کند.
نور کهکشان راه شیری بسیار نزدیک
به نور یک لامپ با حرارت چهار هزار و 700 تا پنج هزار کلوین است که در چشم
انسان به رنگ سفید دیده می‌شود.
سلام دوست من
وبلاگ جالبی دارید. برای شما آرزوی موفقیت دارم.
سلام دوست عزیز
ممنون ، من هم برای شما آرزوی موفقیت دارم .